BANTLI KONVEYÖR HESABI
Verilenler
- Azami Kapasite : Q= 1000 (ton/saat)
- Malzeme : Kireçtaşı
- Yığma Özgül Ağırlığı : g=1,5 (ton/m3)
- Malzemenin Nakledileceği Yatay Mesafe : L=1000 (m)
- Malzemenin Nakledileceği Düşey Mesafe : H=0 (m)
- En Büyük Parça Boyutu : a=400 (mm)
- Malzeme Taşıma Hızı : v=2,5 (m/s)
Şev açısı: 40-50o
Malzeme sınıfı: D27
D: Parçalı +12mm
2: Akıcı
7: Az aşındırıcı
Akma özelliği: 3 [MMO Sayfa 252]
Bant genişliği:
Bantın genişliği arttıkça, konveyörün taşıma kapasitesi de artar. Dar bantların genişliği kapasiteden çok azami parça iriliği ile ilgilidir. Buna göre bant genişliği, malzeme banttan dökülmeyecek, ve ayrıca yükleme tekneleri ile olukların genişliği de en iri parçaların rahatça geçmesine imkan verecek şekilde belirlenmelidir.
20°-0°-20° tipi oluklaşma (Şekil 2) için bant genişliği:
ton/h
ISO normlarına göre B=1000 mm seçilir.
Bant hızı
Konveyörde 1000mm genişliğindeki bant için azami hız 2,5m/s’dir.
[MMO, Sayfa 259]
Bant hızının 2,5m/s olması halinde bantın taşıma kapasitesi istenen kapasiteyi sağlamaktadır.
Makara aralıkları:
Bantlı konveyörlerde makaraların iki görevi vardır:
- Malzemeyi taşıyan banda veya dönüş kolunda boş banda mesnetlik etmek.
- Gerektiği zaman banda oluk şekli vermek.
Makara grupları arasındaki aralıkların seçimine dikkat edilmelidir. Bu aralıklar büyük seçilirse malzeme ile yüklenmiş olan bant, makara grupları arasında fazla sehim yaparak makaralara darbe yüklerinin gelmesine ve banttan malzemenin dökülmesine sebep olur. Eğer aralıklar gereğinden küçük seçilirse, fazla sayıda bant makarası kullanmak gerekeceğinden, konveyörün maliyeti yükselir.
Çizelge 9’dan bant genişliği ve malzemenin özgül ağırlığına bağlı olarak taşıyıcı ve dönüş makara grupları arasındaki aralıklar okunur. Sadece dönüş yolundaki bandın ağırlığını taşıyan dönüş makaraları daha az yük taşıdıklarından dolayı, bunlar daha büyük aralıklarla yerleştirilebilirler. Yükleme bölgesindeki taşıyıcı makara grupları arasındaki aralık, normalin en çok yarısı kadar alınır.
Taşıyıcı makara aralığı : LT=1000mm
Dönüş makara aralığı : LD=2700mm
Çalışma koşulları ağır olduğu için Taşıyıcı makara ağırlığı %25 azaltılarak LT=800mm alınmıştır.
Yükleme noktasında taşıyıcı makaralar arasındaki aralık: L=LT/2=400mm alınmıştır.
Makara çapları: [Çizelge 6.1, MMO, Sayfa 272]
Makara çaplarını iki faktör tayin eder:
- Çalışma şartları
- Bant genişliği
Makara çapının büyük alınması, bandın eğrilik çapını büyüteceğinden, bant ömrü açısından faydalıdır. Buna karşılık çap büyüdükçe makara daha pahalı olur.
Makara çapları Çizelge 6’dan tayin edilir.
Çizelge 6.1 den makara çapı: 125mm
A=9 B=144 C=3,5
A*B=1296 Seri IV A*C=97,2 Seri II
İlgili büyüklükler Cetvel 11’den; [Sayfa 28, N. Özdaş]
A=360mm B=366mm C=386mm D=133mm E=1180mm
F=1180mm H=1115mm K=1300mm X=55mm Y=57,5mm
Bantın Seçimi
MMO Sayfa 285 Cetvel 11-12’e göre Ağır ve aşındırıcı malzeme için IN – 200 bant seçilmiştir.
Buna göre:
Asgari kat sayısı: 5
Azami kat sayısı: 9
Kat sayısı : 7 seçılmiştir
Cetvel 13 ‘e göre az aşındırıcı malzeme için:
Üst kaplama kalınlığı: 2,5-6,0mm
Alt kaplama kalınlığı: 1,6-2,0mm
Bantın toplam kalınlığı:
Bantın 1m’sinin ağırlığı: (Cetvel 9, N.Özdaş)
Lastik bantın ağırlığı: 1,25kg/mm2
Bir tabakanın ağırlığı (IN -200): 1,05kg/mm2
Bantın 1m’sinin ağırlığı: 7*1,05+(3+1)*1,25=12,35kg/m
(B: Bant genişliği) WB=B*12,35=1*12,35=12,35kg
Ruloların hareketli parçalarının ağırlığı: (Cetvel 23 ve 24)
Taşıyıcı rulo ağırlığı: WT=29kg
Dönüş rulo ağırlığı: WD=20.8kg
Bant ve hareketli parçaların birim boydaki ağırlığı:
Güç hesabı
Bandı tahrik için gerekli güç aşağıdaki bileşenlerden oluşur:
- Sistemi boşta çalıştırmak için gerekli güç
- Malzemeyi yatay nakletmek için gerekli güç
- Malzemeyi düşey olarak nakletmek için gerekli güç
Boş bandı tahrik etmek için gerekli güç:
Normal şartlarda: f = 0,025 için tablodan
N1= 90 BG
= 0,03 için hesap yolu ile
Malzemeyi yatay nakletmek için gerekli güç:
Normal şartlarda: f = 0,025 için tablodan
N2= 100 BG
= 0,03 için hesap yolu ile
Malzemeyi düşey olarak nakletmek için gerekli güç:
N3= 0 BG
Tahrik kasnağında gerekli güç:
Tablodan:
N = N1 + N2 + N3 =90+100+0=190BG (1kW=1,36BG)
veya
N = 139,7kW
Hesap Yontemi ile:
N = N1 + N2 + N3 =71,73 + 116,11+0 = 187,84 BG
ve ya
N = 138,11 kW bulunur.
Değerler yakın olduğu için tablodan aldığımız değerleri kullanalım.
Tahrik mekanizmasının verimi h=0,8 alınırsa gerekli motor gücü
Motor seçimi
Hesaplar sonuncunda motorun sağlaması gereken güç 237,5 BG olarak bulunmuştur. BALDOR firmasının kataloglarından seçilen elektrik motorunun verileri:
N= 250 BG ; n=1760 d/dak; h=0,79
Kutup sayısı: 2p=4 ; f=60Hz
Ağırlık: W =1872 kg Tip: BALDOR M4408T-4
Bant kuvvetleri
m=0,25 ve b=210° için Cetvel 22’den emb=2,5 okunur. Burada; m, bant ile çıplak kasnak arasındaki sürtünme katsayısı, b ise bandın kasnağa sarılma açısıdır.
Germe kuvvetlerinin tayini için net çekme:
Gergin koldaki germe kuvveti:
è T1=9519kg
Gevşek koldaki germe kuvveti:
è T2=3819kg
Taşıyıcı ruloların germe kuvveti: TT
TT=1136,44kg
Dönüş rulolarının germe kuvveti: TD
TD=241,51kg
Arka kasnaktaki germe kuvveti:
Ta = T2 + TD -TB = 3819 + 241,51 – 0 = 4060,51kg
Konveyör boyu uzun olduğundan ağırlıklı gergi düzeni kullanılacaktır. Bu düzende banttaki germe kuvveti sabit tutulduğu gibi, uzamalar da otomatik olarak alınır. Gerekli gergi ağırlığı:
G = 2 T2 = 7638kg
Bant Kuvvet Planı:
|
Bantın dayanım hesabı
MMO Sayfa 292 Cetvel 14.3’den
Kz = 46,6 seçilir.
Tmax = T1 = 9519kg
Kat sayısı = 7 uygundur.
Tambur çapları (MMO, Sayfa 309)
Azami çalışma gerilmesinin %50’sine kadar çalışan bantlar
Tahrik tamburu : dA = 1250mm
Saptırma tamburu (yüksek germe) : dB = 1100mm
Saptırma tamburu (alçak germe) : dC = 700mm
ISO Standartlarına göre
Tahrik tamburu : dA = 1250mm
Saptırma tamburu (yüksek germe) : dB = 1250mm
Saptırma tamburu (alçak germe) : dC = 800mm
seçilir
Bu değerlere göre seçilen standart tamburlar ve ağırlıkları:
dA = 1250mm WA = 900kg
dB = 1250mm WB = 900kg
dC = 800mm WC = 500kg
Tahrik tamburu devir sayısı
v=2,5 m/s bant hızını temin edecek tahrik tamburu devir sayısı
Tahrik tamburunun genişliği:
bT = B + 100 = 1000 + 100 = 1100mm
Tahrik mili çap hesabı
è a = 5,5o
b = 180 – 30 – a =144,5o
Tambur mile iki yerden vidalı gergi burcu ile bağlıdır. Bu sebeple bağlanan yerler ve yataktaki tepki:
R = RTop / 2 =12891,45/ 2 =6890kg
|
RTop = R = 231,10kg = 12891,45daN
[Makina Elemanları, M. Akkurt]
Çentik faktörü : Kc = 1,7 Şekil A-2,7
Yüzey pürüzlülük faktörü : Ky = 0,9 Şekil A-2,8
Boyut faktörü : Kb = 0,75 Şekil A-2,9
Emniyet faktörü : S = 2
Tamburun dönme hızı: n = 38,19d/d
Motor gücü: P=183,82kW
Tambur mili tüm değişken zorlanmalara uğramaktadır:
Eğilme Momenti:
Burulma Momenti:
Mil malzemesi St50 seçilirse:
sK = 50 daN/mm2
sak = 30 daN/mm2
sD =0,5 sK = 0,5 50=25 daN/mm2
Max.biçim değiştirme hipotezine göre:
MB = 5115799daNmm
Mil çapı:
Kavrama mil çapı:
Sadece burulmaya zorlandığından
tAk = 0,58 . sAk = 0,58 . 30 = 17,4daN/mm2
Saptırma tamburu mil hesabı:
G = 900kg T2 = 3819kg
l = 165mm
|
Eğilme momenti:
Mil malzemesi St50 seçilirse:
sK = 50 daN/mm2
sak = 30 daN/mm2
[Makina Elemanları, M. Akkurt]
Yüzey pürüzlülük faktörü : Ky = 0,9 Şekil A-2,8
Boyut faktörü : Kb = 0,82 Şekil A-2,9
Çentik hassasiyet faktörü : q=0,55
Teorik çentik faktörü : KT= 1,78
Çentik faktörü : Kc = 1 + q (KT – 1)=1 + 0,55 (1,78 – 1) = 1,429
Emniyet faktörü : S = 2
sD =0,5 sK = 0,5 50=25 daN/mm2
Mil çapı:
Tahrik tamburu rulman hesabı:
|
FR = RTop = 12891,45kg
FA=FB=
Lh=12000 h (ömür)
|
FAG Firması Rulman Kataloglarından:
Sabit bilyalı rulman NU 232
d = 160mm din C = 39000kN
D = 290mm stat C0 = 31000kN
B = 48mm
G = 14,5kg
Saptırma tamburu rulman hesabı:
FA=FB=
Lh=12000h
FAG Firması Rulman Kataloglarından:
|
Sabit bilyalı rulman FAG 6322
d = 110mm din C = 15000kN
D = 240mm stat C0 = 15000kN
B = 50mm
rsmin = 4mm
G = 9,54kg
Kullanılacak Redüktörün değerleri:
i = n / nmotor
i = 38,19 / 1760 = 1 / 46,08
Redüktörun oranı 46,08 ‘dir.